De toestand

Nu de vliegtuigen weer het luchtruim kiezen na dagenlang aan de grond te zijn gebleven vanwege de IJslandse aswolken, is tegelijk het zwartepieten begonnen over de schuldvraag. Iemand moet toch de schuld krijgen als er de afgelopen dagen naar schatting 1,7 miljard verlies is geleden in de luchtvaart. Volgens sommige criticasters is het simpel: het is te wijten aan de modellen, ja diezelfde modellen die zogenaamd het weer voor morgen nooit goed kunnen voorspellen en al helemaal het klimaat voor de komende eeuw niet.

Vooral de Britse MetOffice (UKMO) moet het ontgelden. Criticasters van global warming hebben toch al de pik op o.a. het MetOffice, dus lieden als dhr. Watts dikken dit graag aan.

De internationale organisatie van luchtvaartmaatschappijen (ICAO) heeft echter simpelweg als richtlijn dat er niet gevlogen mag worden door een gebied met ook maar enige asconcentratie. Grote probleem is echter dat er geen duidelijke kaart in 3D bestaat over de concentraties aan as op een bepaald moment over een groot gebied.

Satellieten kunnen via combinaties van beelden aswolken zien, maar niet als er andere bewolking boven zit en evenmin op welke hoogte ze zitten. Vanaf de grond kan met Lidar (een soort radar maar dan met laserlicht) een beeld verkregen worden op welke hoogte zich een concentratie aan aerosolen bevindt, maar alleen boven de plek waar zo’n Lidar apparaat staat (in Nederland bv. Cabauw). Om een beeld van de situatie op een bepaald moment te krijgen, moet dus een combinatie gemaakt worden van alle beperkte gegevens over de hoeveelheid uitstoot van een vulkaan en de hoogte tot waarop een aswolk daarna stijgt, alsmede de in 3D zeer beperkte gegevens over concentraties aan as verderop.

Natuurlijk vragen de luchtvaartautoriteiten aan weerinstituten als UKMO: wat verwachten jullie en waar? Het enige dat die instituten kunnen doen is waarnemingen invoeren, en de modellen er op loslaten die berekeningen maken over horizontale en verticale verplaatsingen van lucht (inclusief as).

Waar tot dusver de grens aan hoeveelheid as simpelweg NUL was, is het nu onder druk van de grote vliegtuigmaatschappijen gesteld op 0,002g per kubieke meter. Of dat echt veilig is zal de toekomst uitwijzen. Die grens is echter geen keus van de UKMO of welk gehanteerd  weermodel dan ook.