De toestand

Het was groot nieuws, de recente waarneming van zwaartekrachtgolven. Een kilometerslange opstelling van instrumenten op meerdere plaatsen was nodig om de minieme rimpelingen te ‘zien’, maar een der inzichten van Einstein lijkt dan toch te zijn bevestigd. Hoewel uiterst zorgvuldig is gezocht naar mogelijke fouten in de waarnemingen, moet toch de tijd leren of e.e.a. overeind blijft, met name door nieuwe waarnemingen. Soms wordt te snel iets naar buiten gebracht, zoals in 2011 toen neutrino’s sneller dan licht werden ‘ontdekt’. Er bleek helaas een foutje te hebben gezeten in een verbinding.

De mogelijkheid om zwaartekrachtgolven waar te nemen biedt een nieuw ‘zintuig’ om het heelal te beschouwen. Tot nog toe waren we afhankelijk van waarnemingen van elektromagnetische straling. Allereerst zichtbaar licht (eerst ogen, later telescopen); vervolgens straling in allerlei golflengtes die voor onze menselijke zintuigen onzichtbaar, doch wel met apparatuur waarneembaar zijn.

In de pers komen we zowel de term ‘zwaartekrachtgolven’ als ‘zwaartekrachtsgolven’ tegen.  Ze verschillen in een tussen-s. Een controle bij het genootschap Onze Taal leert dat beide spellingen mogen. Helaas komen we ook her en der de term ‘zwaartegolven’ tegen. Die laatste term is volstrekt onjuist in dit verband.

Bij zwaartekrachtgolven (Engels: gravitational waves) gaat het om rimpels in de ruimtetijd, die zorgen voor tijdelijke veranderingen in de zwaartekracht.
Zwaartegolven (Engels: gravity waves) hebben niets met ruimtetijd te maken, enkel met de plaatselijk aanwezige zwaartekracht (en niet met verandering daarin). Zwaartegolven behoren bij vloeistoffen en gassen, en treden met name op in een grensgebied qua dichtheid. Bijvoorbeeld boven zee (watergolven) of in de atmosfeer (zichtbaar in bv. undulatus wolken).

Dat klinkt goed, op je CV kunnen vermelden dat je een ‘expert reviewer’ van het IPCC bent. Het is opvallend dat vooral criticasters van klimaatverandering zich hierop nogal eens beroemen. Zoals in ons eigen land de gepensioneerde econoom Hans Labohm, of in Engeland Christopher Monckton die nog altijd claimt lid van het ‘House of Lords’ te zijn ondanks dat dit hem niet toekomt. Ook delen ze graag mee in het toekennen van de Nobelprijs 2007 aan het IPCC, ook al hebben ze de pest aan die instelling.

Als je ook wilt toetreden tot de groep van beroemdheden, in feite kan iedereen een ‘expert reviewer’ van het IPCC worden. Om inzage te krijgen in het laatste ontwerp rapport en de mogelijkheid te hebben daarover opmerkingen te maken, volstaat het jezelf aan te melden (beperkte tijd geldig). Je krijgt de mogelijkheid in te vullen welke wetenschappelijke publicaties je hebt gedaan, maar je mag daar ook ‘none’ invullen. In de praktijk kan iedereen dus ‘expert reviewer’ zijn; echte wetenschappelijke kennis van zaken is niet vereist om die ’titel’ te verkrijgen.

De onbekende uit de vorige bijdrage was een studente (vr.), genaamd Denise Reeves, blijkt uit een later artikel in USA Today. Zij zou veel verstand hebben gehad van ‘netwerk analyses’; ze blijkt er een cursus van 1 week over te hebben gevolgd.
Grote vraag is natuurlijk waarom in het oorspronkelijke Wegman rapport zo nodig een deel (grotendeels plagiaat) opgenomen moest worden over een vermoed netwerk van paleoklimatologen. Vermoedelijk is dit niet het idee geweest van de statisticus Wegman, die zelf geen kennis had van netwerk analyses (niet voor niets werd de studente ingeschakeld).

Lees verder »

De onbekende soldaat wordt op vele plekken met een monument geëerd, al kent niemand hem persoonlijk. Sinds kort is er een nieuw fenomeen: de onbekende student. Ook hem kent nog niemand (of haar natuurlijk, maar laten we even aannamen dat het een manlijk persoon is). Toch is hij nu een belangrijk persoon geworden in verband met een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift.

Het gaat daarbij om een publicatie, die binnenkort geen publicatie meer is, omdat het artikel ingetrokken wordt. Niet door de auteurs, maar door de uitgever van het tijdschrift. De reden: plagiaat.

Lees verder »

In Wikipedia staat momenteel de volgende omschrijving:

Postnormale wetenschap is de naam voor de wetenschappelijke gang van zaken wanneer er geen absolute zekerheid te verkrijgen is over een bepaalde kwestie.

Binnen postnormale wetenschap zijn veel variabelen onbekend, en kunnen wetenschappelijke visies impliciet de persoonlijke mening van wetenschappers bevatten. Dit komt de wetenschap niet ten goede omdat politiek zekerheid nodig heeft bij het maken van beslissingen. Daarom wordt geprobeerd om ook niet-wetenschappers bij het wetenschappelijk onderzoek te betrekken.

Het onderzoek naar klimaatverandering is een goed voorbeeld van postnormale wetenschap, omdat dit onderzoek tot op heden met onzekerheden werkt.

Lees verder »

In 1998 stelde, destijds vice-president van de VS, Al Gore voor om een satelliet te lanceren, die vanaf een zogeheten Lagrange-punt L1 continu de Aarde zou observeren. De bedoeling was via internet een gestaag beeld te kunnen zenden hoe de Aarde er vanuit de ruimte uitziet, analoog aan de eerste beelden die astronauten vanaf de maan gemaakt hadden.

Wetenschappers zagen nog wat meer mogelijkheden, en stelden voor de satelliet te voorzien van meetapparatuur om te detecteren hoeveel straling richting de aarde ging en hoeveel straling weer de andere kant op; oftewel een meting van de stralingsbalans van onze planeet.

Lees verder »

In een rapport van de commissie voor wetenschap en technologie van het Britse parlement wordt geconcludeerd dat “de integriteit van prof. Jones en het CRU overeind blijft”. De commissie had een hoorzitting gehouden naar aanleiding van de diefstal van e-mails, afkomstig van het het klimaat onderzoekscentrum van de Universiteit van East-Anglia.

De inhoud van de in november j.l. gestolen e-mails was in welbekende kringen opgeblazen, waarbij tal van beschuldigingen gelanceerd werden over achterhouden en manipulatie van gegevens. Met name prof. Jones werd daarbij zeer hard aangevallen, tot en met doodsbedreigingen aan zijn persoon.

Lees verder »