Wat moeten kolencentrales in de Eemshaven?
29/03/2010Afgelopen zaterdag demonstreerden zo’n 100 mensen bij de Eemshaven tegen de bouw van kolencentrales aldaar. Ik was er niet bij. Toch kan ik een hoop sympathie opbrengen voor hun standpunten.
Is de provincie Groningen al sinds de jaren zestig dé leverancier van gas, over zo’n 10 jaar zal het ook dé leverancier van stroom zijn. Naast de al bestaande centrale (kleine 2500 MW) worden er bij de Eemshaven drie nieuwe centrales bijgebouwd (samen 4000 MW). Twee daarvan zullen grotendeels op steenkool gaan draaien. Om al die stroom naar de rest van Nederland te kunnen transporteren, wordt ook een nieuwe hoogspanningsleiding gebouwd.
De huidige Eemscentrale van Electrabel draait volledig op aardgas. Er komt een nieuwe centrale van het Duitse RWE ( 2 x 800 MW), dat recentelijk Essent overnam, dat naar eigen zeggen voor 90% op kolen zal draaien en 10% op biomassa. Er komt een nieuwe aardgas gestookte centrale van Advanced Power (1200 MW). En er komt nog een zogeheten Magnum centrale van Nuon (1200 MW), dat officieel multi-fuel is, maar in de praktijk grotendeels op (vergaste) steenkolen zal draaien.
Omdat bij de Eemshaven ook nog eens een transportleiding tussen Noorwegen en Nederland aan land komt (NorNed, 700 MW) zal de Eemshaven over enkele jaren in totaal zo’n 7500 MW aan elektriciteit kunnen leveren, inclusief een paar honderd MW door windmolens ter plekke. Dat is meer dan de helft van de huidige stroombehoefte in Nederland. Omdat elders ook nog nieuwe centrales worden gebouwd, zal binnen een aantal jaren ons land een overschot aan stroom hebben en netto exporterend worden.
De centrales die op kolen gaan draaien worden geplaatst met de belofte dat in de toekomst CO2-uitstoot kan worden afgevangen. Die CO2 zou dan mooi in de Groninger aardgasvelden kunnen worden opgeslagen, die over enkele tientallen jaren toch uitgeput zullen zijn. Is opslag van CO2 onder Barendrecht, waartegen veel verzet is, nog een experiment, het echte werk zal in de toekomst in de Groninger bodem gaan plaatsvinden. Dat er nog veel onzekerheden over die opslag bestaan, who cares. Groningen is er al aan gewend dat het grootste deel van de winst uit haar bodem aan de provincie voorbij gaat, dat de bodem daalt door de aardgaswinning met als gevolg scheefstaande huizen en dat het waterpeil in de stad Groningen verlaagd moet worden teneinde de rondvaartboot nog onder de bruggen te kunnen laten passeren, dat er regelmatig een aardbevinkje voorkomt met scheuren in muren.
Afvang van CO2-uitstoot bij kolencentrales is nog altijd zeer experimenteel. Op dit moment kost het ongeveer nog eens net zoveel energie om CO2 af te vangen, als de hoeveelheid energie die opgewekt wordt. Voor de leveranciers van steenkool is dat natuurlijk een prettig vooruitzicht: een verdubbeling van omzet; niet voor niets dat zij campagne voeren voor zogenaamd schone streenkool.
Al met al is het een gotspe om kolencentrales te gaan bouwen bij de Eemsmond. Er zit hier gas onder de grond waarmee op een veel schonere manier energie kan worden opgewekt, maar dat gas wordt deels zeer profijtelijk aan het buitenland verkocht. Om nog maar niet te spreken van vormen van duurzame energie (zon en wind), die in het plaatje nauwelijks een rol spelen.
Concentratie van stroomvoorziening in de Eemshaven kent overigens nog een gevaar. Hevige ijzelvorming in deze contreien zorgde onder meer in 1987 voor flikkerende lampen en her en der stroomuitval door draadbeuk en omgevallen masten. Het was destijds een lokaal verschijnsel. Maar een dergelijke lokale ijzelsituatie zal in de toekomst zonder meer tot landelijke problemen leiden. Zorg dus voor kaarsen en batterijen voor de zaklantaarn.