De toestand

Het Arctisch zeeijs heeft dit seizoen nieuwe dieptepunten bereikt. De hierna vermelde getallen zijn voorlopig, omdat het smeltseizoen nog niet helemaal over is.

De omvang (extent) is tot ruim onder de 4 miljoen km2 gekomen (vorig record: 4,17 in 2007). De oppervlakte (area) is gedaald tot minder dan 2,5 miljoen km2 (vorig record: 2,92 in 2007). Area is altijd een stuk minder dan extent; zie hier voor een uitleg van de verschillen tussen beide.

Ook het volume van het ijs heeft een nieuwe record bereikt van ongeveer 3,6 km3 (vorig record: 4,0 km3 in 2011). Een deling van volume door area geeft een indicatie van de dikte van het momenteel resterende zeeijs. Die komt op minder dan 1,5 meter tegenover nog zo’n 2 meter slechts 3 jaar geleden (zie verder hier). Merk op dat in het najaar de gemiddelde dikte nog verder afneemt, omdat er dan weer nieuw (dun) ijs gevormd wordt. De hiervoor gemelde dikte betreft dus ijs dat het ‘overleeft’ van het ene tot het volgende smeltseizoen.

Ondanks dat de laatste weken lagedruk troef is rond de geografische noordpool, met daarbij onvermijdelijk veel bewolking, verschijnen er toch steeds meer gaten in het zeeijs. Zelfs dicht in de buurt van zo’n lagedrukgebied.
Je zou toch vermoeden dat dergelijke gaten vooral ontstaan bij weinig bewolking en veel inkomende zonnestraling, waardoor het ijs goed kan gaan smelten. Dat klopt, maar er spelen meerdere factoren een rol. Een daarvan is de wind. Die zorgt ervoor dat rond een lagedrukgebied het ijs zich verspreidt, waardoor er wel gaten moeten komen.

Lees verder »

De omvang van het Arctische zeeijs (rondom de noordpool) bedroeg over 2011 gemiddeld 10,66 miljoen km2. Deze record lage waarde was een fractie minder dan het vorige jaarrecord uit 2007 (10,68). Ook het zeeijs van beide halfronden samen bereikte over 2011 een nieuw laagterecord: 26,16 miljoen km2.
Tegenover een sterke afname van het Arctisch ijs staat een geringe toename van het Antarctisch zeeijs, maar de afname van het noordelijke zeeijs is ruim vier keer zo groot als de toename van het zuidelijke ijs.

Lees verder »

Volgens de Amerikaanse NSIDC vestigde de afgelopen maand juli een nieuw laagterecord wat betreft de gemiddelde omvang van het Arctische zeeijs in de maanden juli. Met nog ruim een maand te gaan tot het seizoensminimum (half september) is er nu al minder ijs dan er nog maar zo’n 10 jaar geleden tijdens zo’n seizoensminimum werd bereikt.

De afgelopen weken is de afname van het ijs een stuk minder dan in het begin van juli, door gewijzigde weersomstandigheden. Een hogedrukgebied boven het centrale deel van de Arctische Oceaan werd afgewisseld door relatief lagedruk met veel bewolking, waardoor minder zonlicht het ijs kon bereiken. Ook werd de wind tijdelijk zuidelijk in de Fram Straat (tussen Groenland en Spitsbergen), waardoor de normale zomerse afvoer van ijs richting de Atlantische Oceaan verminderde.

Lees verder »

Twee Franse avonturiers zijn vanochtend begonnen aan een zeiltocht, die hen vanaf Alaska via de geografische noordpool naar Spitsbergen moet brengen. Sébastien Roubinet en Rodolphe André gebruiken een speciaal ontworpen catamaran met de naam Ti-Babouche.
De boot met een gewicht van slechts 200 kg is geschikt om zowel in water als over ijs te zeilen. Er is geen motor aan boord.

Lees verder »

Nu het Arctische ijs nog zo’n anderhalve maand te gaan heeft tot het minimum rond half september, zijn twee schepen op weg voor een rondje noordpool. Ze zullen beide eerst de Noordelijke Zeeweg (NO-Passage) ten noorden van Rusland bevaren, en daarna de NW-Passage door de Canadese archipel.

De Noren Børge Ousland and Thorleif Thorleifsson zijn uit Oslo vertrokken, en via een tussenstop in Moermansk in oostelijke richting onderweg. Zij varen met een trimaran zeilboot, op het plaatje te zien naast de oude Russische nucleaire ijsbreker de Lenin in Moermansk.
Het eerste deel van de route wordt de bemanning gecompleteerd door de Rus Stanislav Kostyashkin. Bij de Beringstraat zal de Rus vervangen worden door de Fransman Vincent Colliard, om de NW-Passage te volbrengen. Tenslotte rest dan om Zuid-Groenland heen de thuisreis naar Oslo. De reis van de Noren is dagelijks te volgen op een blog.

Lees verder »

De afgelopen drie jaar was einde zomer de Noordwest Passage open en bevaarbaar voor zelfs zeiljachten. De NW Passage is de verbinding tussen de Atlantische en de Stille Oceanen, tussen de Canadese Arctische eilanden door. In 2008 en 2009 was ook de Noordoost Passage (noordelijk langs Rusland) goed bevaarbaar. Het zeiljacht RX II wilde vorige zomer zelfs beide passages bezeilen (‘rondje noordpool’), maar Russische beambten zorgden voor te veel vertraging.

Hoewel het arctisch zeeijs de afgelopen maand zeer drastisch is afgenomen, valt nu nog moeilijk te voorspellen hoe het ijs er in september (wanneer altijd het minimum optreedt) bij zal liggen, en of beide passages opnieuw bevaarbaar zullen zijn. De NW Passage zou dit jaar wel eens moeilijk kunnen worden, blijkt uit de seizoensverwachting van de Canadese weerdienst voor de Amerikaanse Arctische wateren.

Lees verder »

Eerder berichtten we al dat de start van het smeltseizoen in de Arctische Oceaan dit jaar erg laat was (zie hier en hier). Volgens het NSIDC bereikte het ijs een maximale omvang (extent) op 31 maart.

Rond die datum lag de omvang zelfs vrij dicht tegen wat normaal is (gemiddeld 1979-2000) voor die datum, hetgeen in sommige kringen onmiddellijk werd begroet met ‘zeeijs noordpool op een haar na weer normaal’.  Het gemiddelde van maart was echter helemaal niet ‘op een haar na’ normaal, het lag ongeveer in het midden tussen normaal en de kleinste omvang die tot dusver werd genoteerd in maart 2006.

Lees verder »

Gemiddeld rond deze tijd, eind maart, is het smeltseizoen van het Arctische zeeijs begonnen. Dit jaar nog niet of nauwelijks. Wat is er aan de hand? Is dit een teken dat global warming aan haar eind is gekomen?

Volgens de berekeningen van GISS/NASA waren de temperaturen in het Arctisch gebied beduidend hoger dan normaal. Dat heeft echter geen enkele invloed in deze tijd van het jaar op afsmelt van het grootste deel van het Arctisch gebied. De temperatuur kan -25 zijn, -20 of -15, het is nog altijd lager dan het smeltpunt van zout zeewater. Enkel op wat lagere breedtegraden (de randen van het ijs) kan de temperatuur soms aan het smeltpunt tippen.

Lees verder »