De toestand

Op sommige blogs winden criticasters van klimaatverandering zich op over de cijfers over november 2010 van enkele klimaatreeksen. Volgens de GISS/NASA kende afgelopen november wereldwijd een afwijking van +0,74°C, terwijl de reeks van UAH uitkwam op slechts 0,38°. Voorwaar toch wel een duidelijke aanwijzing dat James Hansen van GISS/NASA met de cijfers moet ‘rommelen’. Of toch niet?

Allereerst is het van belang vast te stellen dat beide reeksen een volstrekt andere basisperiode kennen, dat wil zeggen het tijdvak ten opzichte waarvan de afwijking berekend wordt. Voor GISS/NASA is de basisperiode 1951-1980, voor UAH de (veel warmere) periode 1979-1998. Om ze onderling te kunnen vergelijken, moet er herrekend worden naar een gezamenlijke basisperiode.
Indien we voor beide reeksen de cijfers herrekenen naar een gezamenlijke basisperiode 1981-2000, dan worden de cijfers over november +0,55° voor GISS en +0,38° voor UAH. Maar GISS is nog altijd beduidend hoger dan UAH.

Zit het GISS dan systematisch hoger? Twee maand geleden, september 2010, waren de (naar basisperiode 1981-2000) herrekende cijfers +0,33° voor GISS en +0,60° voor UAH. Die maand was UAH dus beduidend hoger.

In de praktijk, de cijfers van vele jaren, blijkt de UAH-reeks ‘overgevoelig’ te zijn voor El Niño / La Niña situaties. Gedurende een El Niño geeft UAH meestal veel hogere afwijkingen dan andere reeksen, gedurende een La Niña (zoals recentelijk ingetreden) lager.
Dit komt mogelijk door het feit dat de UAH berekeningen (uit satellietwaarnemingen) niet de temperatuur nabij de oppervlakte betreffen (zoals GISS), maar in het onderste deel van de troposfeer tot op een paar kilometer hoogte.

Situaties met El Niño en La Niña wisselen elkaar af. Het is te verwachten dat over langere tijd bezien zo’n overgevoeligheid van UAH naar boven én naar beneden zichzelf min of meer neutraliseert.
Dit blijkt inderdaad het geval wanneer we de cijfers over de laatste 10 jaar bezien (december 2001 t/m november 2010), wederom herrekend naar een basisperiode 1981-2000. GISS komt dan uit op een gemiddelde afwijking van +0,29° en UAH op 0,27°.De beide meetreeksen zijn het dus aardig met elkaar eens.