De toestand

In een aantal kranten en ook op televisie werd gewag gemaakt van ‘voorspellingen’ dat we de koudste winter in 1000 jaar kunnen verwachten. Wie dat nu precies voorspeld hebben, blijft vaak duister; het zou gaan om Polen en/of Russen. In werkelijkheid blijkt het echter om sensatiejournalistiek te gaan: een winters sprookje.

In juni (volgens Google op 12 juni 2010) plaatst de Italiaanse natuurkundige Gianluigi Zangari een stukje op de website van de Associazone Geofisica Italiana (AGI), onder de titel ‘RISK OF GLOBAL CLIMATE CHANGE BY BP OIL SPILL’. Hij beweert dat uit satellietopnames te zien is hoe de olieramp van het Deep Horizon platform in de Golf van Mexico een verzwakking van de Golfstroom veroorzaakt.

Zangari is verbonden aan het Italiaanse instituut voor kernfysica, en staat bekend als een theoretisch natuurkundige, met diverse publicaties over vooral magnetisme. Hoe zijn artikel op de site van het AGI terecht is gekomen, is onduidelijk. Hij is geen lid van het AGI, en ook via de hoofdpagina van de betreffende site is geen link te vinden naar het betreffende artikel.

Eenieder die ook maar even studie zou hebben gemaakt van de zogeheten Current Loop in de Golf van Mexico, weet dat deze stroming altijd grote variaties vertoont. Een ‘afwijking’ zoals vlak na de olieramp is dus niets bijzonders.
In feite had de NASA al op 25 mei gerapporteerd: “Deep and fast moving, the Loop Current often breaks off and forms strong, clockwise rotating eddies called anticyclones that travel westward into the Gulf.” Vergezeld van een satellietfoto inclusief de plek van de olieramp (zie hier).

Na een poosje verschijnen in juli/augustus/september op enkele blogs verwijzingen naar het artikel van Zangari. Het wordt ook opgepikt door de Poolse radiozender TOK.FM op 10 september. De zender interviewt de Poolse klimaatonderzoeker Michal Kowalewski over de (theoretisch) mogelijke gevolgen van een stilvallen van de Golfstroom. Kowalewski antwoordt dan dat dit tot strenge winters in Polen zou kunnen leiden, maar dat het stilvallen van die Golfstroom in werkelijkheid niet aan de orde is.
Dezelfde dag kopt het Poolse tabloid Gazeta over een ‘winter eens in de duizend jaar’, met verwijzing naar zowel Zangari als Kowalewski. Enkele dagen later kopt het Poolse boulevardblad Fakt.pl met ‘Een millennium winter op komst’ met verwijzing naar Kowalewski (Zangari wordt niet meer genoemd).

Op 22 september brengt de ‘Stem van Rusland’ het bericht dat de Poolse wetenschapper Kowalewski bezorgd is over het stilvallen van de Golfstroom, maar dat diverse Russische wetenschappers dat overdreven vinden. Op 4 oktober voorziet de Russische zender RT de ‘Koudste winter in 1000 jaar’, verwijzend naar ‘Poolse wetenschappers’. Daarbij wordt ene Vadim Zavotschenkow van het Russiche Fobos weerinstituut aangehaald, die ‘een koude winter waarschijnlijk’ lijkt, maar ook opmerkt dat sterk afwijkende situaties zoals de recente hittegolf van de recente Russische Zomer niet te voorspellen zijn.

En zo leidt het speculatieve stukje van de Italiaan Zangari via allerlei omwegen tot een wereldwijde verspreiding van berichten op blogs, in kranten en recent zelfs de TV (De Wereld Draait Door) als zouden Poolse en Russische wetenschappers de koudste winter van de laatste 1000 jaar verwachten.

(dit bericht, ook gepubliceerd op Weereldnieuws van VWKweb, is mede gebaseerd op een artikel van Stefan Rahmstorf en Olivia Serdeczny op het blog KlimaLounge)